KONSEP LITERASI MAKLUMAT
Literasi Maklumat adalah suatu kemahiran yang digunakan
untuk mencari maklumat tertentu yang diperlukan dan merangkumi kebolehan
mencari dan memperolehi maklumat dalam apa jua format serta mengggunakan
maklumat tersebut secara aktif. Ia juga boleh didefinisikan sebagai keupayaan
untuk mengakses dan menilai maklumat bagi membantu membuat pemilihan dan
penyelesaian masalah secara efektif.
Kepentingan Literasi Maklumat
Dasar pembangunan negara:
Membangunkan ekonomi berasaskan pengetahuan k-ekonomi dan
k-masyarakat.
Memperkukuhkan pembangunan modal insan untuk menghasilkan
tenaga manusia berpengetahuan
Kerajaan menghendaki seluruh rakyatnya mempelajari, memahami
dan menguasai pengetahuan IT
Matlamat Pendidikan Negara ialah melahirkan insan yang
beriman, berakhlak mulia, berilmu,
berterampilan dan sejahtera selaras dengan Falsafah Pendidikan
Kebangsaan
Konsep Pengajaran dan Pembelajaran Bestari yang berpusatkan
pelajar dan dipermudahkan dengan bantuan ICT
Pembangunan ICT dalam pendidikan
Hidup dan bersaing dalam dunia dan ekonomi global yang
terlalu bergantung kepada maklumat
Belajar berdikari secara beransur-ansur untuk menghayati
konsep pendidikan seumur hidup
Dari aspek Ekonomi
Menurut Barner (1996) beberapa budaya di tempat kerja telah
dikenal pasti. Berasaskan budaya-budaya ini, pekerja zaman ,maklumat ini
perlulah mereka yang mempunyai literasi maklumat bagi memenuhi keperluan :
Organisasi maya
(Virtual Organization)
Bertindak sebagai
Pembekal, Pengeluar dan Pengurus Maklumat
Ramai pekerja sementara, sambilan dan dari latar belakang
yang pelbagai
Penggunaan komputer
dan sistem elektronik
Setiap organisasi
dan individu perlu terus belajar dan mengikuti latihan(Learning Organization)
Siapakah yang dikatakan sebagai seorang yang “Berliterasi Maklumat”?
boleh mengenalpasti
maklumat yang diperlukan
boleh mengenalpasti
bila maklumat diperlukan
bagaimana dan di mana maklumat boleh dikesan
menilai secara kritikal maklumat dan sumber maklumat
menggunakan maklumat bagi tujuan tertentu dan mengikut keutamaan
melaporkan maklumat dengan berkesan sama ada secara verbal ,
penulisan atau teknologi
mengguna maklumat yang diperolehi secara beretika.
5 ELEMEN LITERASI MAKLUMAT
1.0. KEMAHIRAN BERFIKIR KRITIS DAN KREATIF
10. KEMAHIRAN MAKLUMAT / PERPUSTAKAAN
1.1 Lokasi bahan
1.2 Sistem pengkelasan perpuluhan Dewey
1.3 Bahan-bahan bercetak (Jenis-jenis buku)
1.4 Bahan-bahan Bukan bercetak .
2.1 Penggunaan lembaran pengurusan grafik
2.2 Membanding beza
2.3 Membuat ramalan dan sebagainya
3. KEMAHIRAN BELAJAR
3.1 Membaca
3.2 Teknik mencatat Nota
4. KEMAHIRAN KOMUNIKASI / MENYAMPAIKAN MAKLUMAT
4.1 Verbal – mendapat dan melaporkan maklumat yang
diperoleh.
4.2 Menyampaikan maklumat secara bertulis melalui laporan
penyelidikan dan sebagainya.
4.3 Menyediakan citation / nota kaki dan rujukan.
5. KEMAHIRAN ICT
5.1 Pencarian maklumat digital, pangkalan data dan enjin
carian.
5.2 Menghasilkan laman web, broser, dan risalah.
5.3 Menggunakan perisian-perisian multimedia.
PERANAN LITERSI MAKLUMAT DI DALAM PENGAJARAN DAN
PEMBELAJARAN.
Penguasaan kemahiran LM boleh dijalankan melalui pelbagai
strategi pengajaran melalui:
1. Kerja kursus
2. Projek khusus mata pelajaran Tertentu
3. Aktiviti kelas
4. Aktiviti ko-kurikulum
5. Kerja kendiri
6. Program/aktiviti PSS
7. Program membaca
Di Malaysia
model-model yang diguna pakai
adalah :
a. The Big6 Skills – Eisenberg and Berkowitz
Definisi Tugasan
Kenalpasti masalah
Kenalpasti keperluan
maklumat
Strategi Pencarian Maklumat
kenalpasti sumber
maklumat yang mungkin pilih maklumat
mengikut keutamaan
Lokasi dan Akses
kenalpasti lokasi
maklumat yang akan dicari (termasuk pengkalan data atas talian)
mencari maklumat
yang relevan
Mengguna maklumat
kenalpasti jenis maklumat sama ada fakta atau pendapat
meringkaskan maklumat yang panjang lebar
mencatat sumber
maklumat yang diperolehi
membaca, mendengar, mencatat maklumat yang diperolehi dengan
tepat
Sintesis
mengurus dan merumus
maklumat yang diperolehi dengan jelas
melapor maklumat yang diperolehi dengan jelas
mengambil bahagian
dalam perbincangan mengenai maklumat yang diperoleh
mempersembah maklumat yang diperolehi sesuai dengan mesej,
media dan penonton.
Penilaian
menilai keberkesanan hasil pencarian maklumat
menilai proses
perjalanan pencarian maklumat
mencadangkan
penambahbaikan
kenalpasti keperluan
mencari maklumat lanjut terhadap sebarang kekurangan
Petunjuk kejayaan sesuatu program literasi maklumat di
sekolah
Peningkatan
Penggunaan Pusat Sumber Sekolah
Peningkatan Permintaan Terhadap Bahan Maklumat
Peningkatan Permintaan Terhadap Akses Kepada Maklumat
Peningkatan Penyebaran Maklumat
Peningkatan
Pencapaian Akademik
Peningkatan Pencapaian Ko-Kurikulum.
Aktivti penyelesaian masalah dan lain-lain.
Bacaan tambahan berkaitan Literasi maklumat
http://bibliografi.moe.edu.my/SumberPendidikan/